ПОДГОТОВКА НА ПАЦИЕНТ


        Правилната подготовка на пациентот за земање или оставање примерок  во лабораторија е многу важна, затоа што од тоа зависи точноста на лабораториските резултати. Начинот на подготовка зависи од видот на анализата која треба да се изработи.


На резултатите на лабораториските испитувања влијаат следните параметри:

  • Режим на исхрана во предходниот период
  • Индекс на телесна маса (BMI)
  • Возраст
  • Пол
  • Примена терапија
  • Бременост
  • Физичка активност
  • Одредени животни навики (консумирање на кафе, алкохол, цигари)

НЕ ЗАБОРАВАЈТЕ - ТОЧНИТЕ ИНФОРМАЦИИ КОИ ГИ ДАВАТЕ ПРЕД ДА ВИ ЗЕМЕМЕ ИЛИ ПРЕД ДА ОСТАВИТЕ ПРИМЕРОК, ВЛИЈААТ НА ПРАВИЛНА ИНТЕРПРЕТАЦИЈА НА ВАШИТЕ РЕЗУЛТАТИ !

Давањето на точни податаци пред процесот на венепункција е важно за правилно толкување на резултатите во однос на референтните вредности кои се различни за деца и возрасни; бремени жени и жени во менопауза; пациенти кои примаат одредена терапија и здравата популација.

 

ПРАВИЛНА ПОДГОТОВКА ЗА ВЕНЕПУНКЦИЈА 

 
Пред земање на примерокот се препорачува да не се земаат лекови и препарати кои можат да влијаат на резултатите (препарати на железо, витамини, хормонска терапија, антикоагулантна терапија, диуретици, аналгетици).

За повеќето биохемиски тестови (особено за анализа на гликоза, холестерол, триглицериди...) неопходно е земање на примерок на празен стомак, 10-12h по последниот оброк.

Не се препорачува поголема физичка активност, во тек на 24h пред земањето на примерок, затоа што влијае на зголемување на вредноста на поедини ензими и други аналити (CK, LDH, AST, К, Mg, креатинин).

Земањето на примерок за комплетна крвна слика (еритроцити, хемоглобин, леукоцити...) е можно во тек на целиот ден, а соодветен примерок е и венската и капиларната крв.

Капиларната крв се користи само кога не може да се земе венска крв. Постојат состојби во кои се препорачува земање на капиларна крв кај возрасни:при тешки изгореници, болни со тромбоза, малигни болести, геријатриски болни итн. кај кои тешко се доаѓа до површински вени или истите се осетливи. Капиларна крв може да се земе од ушната ресичка или прст кај возрасните или пета кај новородените.

Примероците за одредување на ниво на туморски маркери, вируси и поголемиот дел на хормони исто така можат да се анализираат независно од времето на земање крв, но препорачливо е да не се консумира храна и течности, најмалку 2-3h пред тоа. За анализите пролактин, кортизол и ACTH неопходно е мирување од 20 минути пред венепункција.

Кај жените, фазата од менструалниот циклус или неделата од бременост влијае на резултатот и тогаш е неопходна консултација со докторот пред земање на примерокот за да се обезбеди правилен примерок.

За да се направи OGTT тест, на пациентот му се дава одредена количина на глукоза. Потребно е тој да планира подолг престој во лабораторијата, бидејќи се зема примерок во временски интервали (од 120 до 180 минути), откако ќе ја земе глукозата. Освен тоа 10 -12 h пред овој тест и во текот на самото изведување не смее да се зема храна и пијалок, освен вода.

По земањето на крв од вена (венепункција) потребно е раката да се држи исправено и цврсто да се притисне на местото на убодот, во траење од минимум 5 минути. Доколку пациентот прима антикоагулантна терапија или зема препарати кои влијаат на коагулацијата (аспирин, андол, цитрон) се притиска минимум 10 минути, за да се спречи појава на модринка (хематом). За да се спречи истото се препорачува да се избегнува и поголема физичка активност, посебно со таа рака во текот на денот (тератана, физичка работа, кревање тежина).

 

ДОКОЛКУ НЕ СТЕ СИГУРНИ ДАЛИ ПОСТОИ СПЕЦИФИЧНА ПОДГОТОВКА (ПРЕАНАЛИТИЧКА ПРОЦЕДУРА) ЗА ЛАБОРАТОРИСКАТА АНАЛИЗА КОЈА ВИ Е ПОТРЕБНА, КОНТАКТИРАJТЕ НE ЗА ДА ДОБИЕТЕ ПОПРЕЦИЗНИ УПАТСТВА!

 

УПАТСТВО ЗА ЗЕМАЊЕ МАТЕРИЈАЛ ЗА АНАЛИЗИ ВО ФЕЦЕС

 

  • Пациентот ги мие рацете и ги брише со крпа за една употреба.
  • Примерокот (фецес) го зема веднаш по дефекацијата, околу 1 кубен см, од повеќе места : слузави, гнојни, крвави, со лажичката од стерилниот сад.
  • Примерокот се става во стерилен сад.
  • Без да се загади капакот, садот добро се затвара.
  • Се доставува во лабораторија најдоцна за 4 часа.
    Кај доенчиња примерокот се зема од пелена на истиот начин.

 

УПАТСТВО  ЗА  ЗЕМАЊЕ МАТЕРИЈАЛ НА УРИНА    

 

  • За анализа е потребна утринска урина.
  • Рацете се мијат и бришат со крпа за еднократна употреба, а потоа се прави тоалета на надворешните гениталии.
  • Првиот млаз од урината се остава да истече во тоалетот и без прекин во мокрењето, средниот млаз се собира во стерилниот сад за анализа.
  • Со капачето (да се внимава да биде чисто), се затвара добро садот и се доставува во лабораторија.

 


УПАСТВО ЗА ГЛУКОЗА ТОЛЕРАНС ТЕСТ ( OGTT )

 

Тестот се работи со претходно закажување во лабораторија.
Упатство за пациентот:

  • Најмалку 3 дена претходно пациентот треба да се придржува до вообичаената исхрана со внес на јаглени хидрати најмалку 150 – 200 грама дневно.
  • Пациентот продолжува со  вообичаената физичка активност.
  • Доколку е можно да се прекине користење на лекови и препарати, кои делуваат на метаболизмот на глукозата : диуретици, лаксанти, сулфонамиди, кортикостероиди, хормонски котрацептиви, никотинска киселина, хормони на штитната жлезда,нестероидни антиревматици.
  • Тестот се прави најмалку 3 дена пред менструален циклус.
  • Тестот се прави наутро, на гладно.
  • OGTT се изведува за време од 3 часа.
  • Задолжително е пациентот за време на изведување на тестот да биде присутен во лабораторија, да мирува и да не внесува храна и течности.